Πολυπαραγοντική στατιστική ανάλυση για την ανάδειξη κοινωνικών, δημογραφικών, και κλινικών προσδιοριστών της ενασχόλησης με σωματική άσκηση του γενικού ελληνικού πληθυσμού: επιδημιολογική μελέτη ΑΤΤΙΚΗ (2002-2022)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Εισαγωγή: Οι σύγχρονες μελέτες αναδεικνύουν πως ακόμη και η σωματική δραστηριότητα μέτριας έντασης είναι καθοριστικά για την υγεία και την μακροζωία. Παρ’ όλα αυτά, η αύξηση του καθιστικού τρόπου ζωής έχει συμβάλει στην μείωση των επιπέδων σωματικής αύξησης παγκοσμίως.1-3. Παράλληλα υπάρχει κενό στις επιδημιολογικές γνώσεις σχετικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν την διατήρηση ενός δραστήριου τρόπου ζωής.

Σκοπός: Να αξιολογηθούν οι προσδιοριστικοί παράγοντες που διαμορφώνουν τα επίπεδα σωματικής άσκησης ανδρών και γυναικών του ελληνικού γενικού πληθυσμού, σε περίοδο 20 ετών (2002-2022).

Μέθοδος: Στην παρούσα έρευνα χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα 1293 ανδρών (46±14 ετών) και 1292 γυναικών (46±15 ετών), που συμμετείχαν στη επιδημιολογική μελέτη ΑΤΤΙΚΗ και είχαν ακριβείς πληροφορίες για το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας τους. Τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας αξιολογήθηκαν κατά την ένταξη των συμμετεχόντων στην μελέτη (2001-2002) και σε τρεις επανελέγχους (2006, 2012 και 2022), με βάση το έγκυρο ερωτηματολόγιο International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). Ορίστηκαν τέσσερις τροχιές σωματικής δραστηριότητας των συμμετεχόντων, αυτοί που ήταν σταθερά ενεργοί (ελαφρά/μέτρια άσκηση τουλάχιστον 1 φορά/εβδομάδα) ή ανενεργοί και αυτοί που άλλαξαν κατάσταση από ενεργή σε ανενεργή ή αντίστροφα.

Αποτελέσματα: Κατά τη διάρκεια της 20ετούς περιόδου παρακολούθησης το 45% των ανδρών και το 53% των γυναικών ταξινομήθηκαν ως σωματικά μη δραστήριοι (ανενεργοί), το 13% των ανδρών και το 9% των γυναικών μετέβησαν σε αδρανείς από σωματικά δραστήριοι, το 24% των ανδρών και το 23% των γυναικών μετέβησαν σε ενεργοί και το 18% των ανδρών και το 15% των γυναικών παρέμειναν σωματικά δραστήριοι (p<0,001). Με βάση το πολυπαραγοντικό μοντέλο της μελέτης, ένας άνδρας, μέσης ηλικίας 45 ετών, μέτριου κοινωνικό-οικονομικού επιπέδου, χωρίς κλινικούς παράγοντες κινδύνου και μέτρια προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή έχει 33% πιθανότητα να είχε παραμείνει σωματικά ενεργός σε όλη την 20ετή περίοδο παρακολούθησης, ενώ μια αντίστοιχη γυναίκα έχει 25% πιθανότητα να είχε παραμείνει σωματικά ενεργή σε όλη την περίοδο παρακολούθησης.

Συμπεράσματα: Τα ευρήματα μελέτης αναδεικνύουν τον κοινωνικό παράγοντα ως διαμορφωτή της σωματικής δραστηριότητας ως τρόπου ζωής, υπογραμμίζοντας τη σημασία στοχευμένων παρεμβάσεων, προσαρμοσμένων στα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού.

Λέξεις κλειδιά: σωματική άσκηση, προσδιοριστές, μελέτη ΑΤΤΙΚΗ