Το Βήμα του Ασκληπιού Τόμ. 9, Αρ. 1 (2010): Ιανουάριος - Μάρτιος 2010

Στις μέρες μας το κάπνισμα αποτελεί μια σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας του πληθυσμού και προκαλεί σημαντικές συνέπειες στην κοινωνία όπως για παράδειγμα αυξημένο κόστος νοσηλείας και ανθρώπινο πόνο. Σκοπός της παρούσης εργασίας ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με την αγωγή υγείας κατά του καπνίσματος στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και τις κατάλληλες εξειδικευμένες παρεμβάσεις προαγωγής της διακοπής του καπνίσματος στις εγκύους μητέρες. Υλικό και μέθοδος: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιελάμβανε βιβλιογραφική αναζήτηση ερευνητικών και ανασκοπικών μελετών της ελληνικής και διεθνούς βάσης δεδομένων που αναφέρονταν στην προαγωγή και αγωγή υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αποτελέσματα: Στις δυτικές κοινωνίες τα ποσοστά των γυναικών που καπνίζουν τείνουν να αυξάνονται σημαντικά στο γενικό σύνολο των καπνιστών. Ερευνητές υποδεικνύουν ότι οι γυναίκες καταφεύγουν στο κάπνισμα προκειμένου να βοηθηθούν στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών τους προβλημάτων. Το γεγονός ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης βλάπτει τόσο το έμβρυο όσο και τη γυναίκα είναι πολύ καλά γνωστό. Ωστόσο, ένας μεγάλος αριθμός εγκύων γυναικών συνεχίζει να καπνίζει και οι παρεμβάσεις στις εγκύους καπνίστριες αποδεικνύεται να είναι περίπλοκες και δύσκολες. Επαγγελματίες υγείας που έρχονται σε στενή επαφή με τις εγκύους γυναίκες όπως γενικοί ιατροί, νοσηλευτές, μαίες και επισκέπτες υγείας είναι στην κατάλληλη θέση να παρέχουν παρεμβάσεις διακοπής του καπνίσματος. Η επιστήμη της προαγωγής και αγωγής υγείας προσφέρει μία ποικιλία συμβουλευτικών μοντέλων και προσέγγισης σε εγκύους καπνίστριες όπως το “Attitudinal and Behavioral Change”,το μοντέλο “Knowledge-Attitude-Behavior”, το “Medical”, ακόμη το “Empowerment”, το “Rational Educational”, το “Health Belief” και τέλος το “Health Action”. Συμπεράσματα: Οι επαγγελματίες υγείας όλων των βαθμίδων θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους και τις στάσεις τους όσο αφορά στην επικινδυνότητα του καπνίσματος. Να εξετάσουν ποιες μέθοδοι υποστήριξης και προσέγγισης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεωρούνται οι πιο κατάλληλες κατά του καπνίσματος λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλα τα ευαίσθητα θέματα και στοιχεία της εύθραυστης ψυχολογίας των εγκύων γυναικών.

Λέξεις κλειδιά: Έγκυες γυναίκες, κάπνισμα, επαγγελματίες υγείας, παρεμβάσεις προαγωγής αγωγής υγείας

Η συμβολή της οικογένειας στη νοσηλεία και ανάρρωση των ατόμων που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο είναι σημαντική, αφού αποτελεί σημαντική πηγή ψυχολογικής και συναισθηματικής υποστήριξης για αυτά. Παράλληλα, ο ρόλος της οικογένειας είναι σημαντικός όχι μόνο για τους ενήλικες αρρώστους, αλλά και για τα παιδιά που νοσηλεύονται σε παιδιατρικά νοσοκομεία, καθώς και για τις εγκύους, οι οποίες χρειάζονται το σύζυγό τους κατά τη διάρκεια του τοκετού. Προκειμένου οι γονείς και οι συγγενείς να μπορούν να παρέχουν αποτελεσματική ψυχολογική υποστήριξη στο δικό τους άρρωστο, το Ιατρικό και Νοσηλευτικό προσωπικό θα πρέπει διατηρεί στενή επικοινωνία μαζί τους, ενώ παράλληλα θα πρέπει να τους παρέχει την κατάλληλη ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση του αρρώστου και την εξέλιξη του θεραπευτικού προγράμματος.

Λέξεις κλειδιά: Οικογένεια, άρρωστος, νοσοκομείο, οικογενειακή φροντίδα, ψυχολογική υποστήριξη

Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) είναι ένα άθροισμα αλληλοσυσχετιζόμενων διαταραχών, που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη τύπου ΙΙ και αποτελούν αιτία νοσηρότητας και θνητότητας στο σύγχρονο κόσμο. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αξιολόγηση των παραμέτρων του Μεταβολικού Συνδρόμου στην κλινική πράξη. Υλικό και μέθοδος: Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε περιελάμβανε ανασκόπηση ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας, με τη βοήθεια λέξεων - κλειδιών. Αποτελέσματα: Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε ότι τα κριτήρια του Μεταβολικού Συνδρόμου δεν είναι σαφώς καθορισμένα και ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και τη φυλή, ενώ νέοι παράγοντες κινδύνου αναγνωρίζονται καθημερινά. Η ανθυγιεινή διατροφή και ο στατικός τρόπος ζωής αποτελούν βασικές συνισταμένες της παχυσαρκίας στην παιδική και εφηβική ηλικία, με αποτέλεσμα η συχνότητα ανεύρεσης μεταβολικών διαταραχών σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά και εφήβους να αυξάνεται συνεχώς και να καθιστά επιτακτική την ανάγκη ανίχνευσης του συνδρόμου. Συμπεράσματα: Η διαχείριση του Μεταβολικού Συνδρόμου πρέπει να βασίζεται στον εξατομικευμένο υπολογισμό του κινδύνου και όχι στην απλή άθροιση και προσπάθεια αντιμετώπισης της κάθε μεταβολικής διαταραχής ξεχωριστά. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση των παιδιών και των εφήβων με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου, θα συντελέσει ουσιαστικά στην πρόληψη, με την υιοθέτηση υγιών συμπεριφορών και στη μείωση των επιπλοκών του συνδρόμου στο μέλλον.

Λέξεις κλειδιά: Μεταβολικό σύνδρομο, κεντρική παχυσαρκία, διαβήτης, προαγωγή υγείας

Από την μυθολογία ως την κλασσική Αθήνα, και από τον μεσαίωνα μέχρι τη Σμύρνη και την Αθήνα στο τέλος του 19ου αι, η ιστορία δείχνει ότι το φαινόμενο της εγκατάλειψης βρεφών πάντα υπήρχε. Οι άνθρωποι σε κάθε εποχή προσπαθούσαν να βρουν τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Η αναδρομή στο χρόνο και η μελέτη του φαινομένου μέσα από τα παραδείγματα της ιστορίας συμβάλλουν αναμφίβολα στην αναπαράσταση των κοινωνικών δεδομένων της κάθε εποχής. Σκοπός: Σκοπός της μελέτης ήταν να ανασκοπήσει κριτικά όλα τα δεδομένα από την Διεθνή και Ελληνική βιβλιογραφία και να εντοπίσει τους παράγοντες που ευθύνονται για την εγκατάλειψη βρεφών και ειδικά στην Ελλάδα. Μέθοδος: Η μεθοδολογία περιελάμβανε αναζήτηση ανασκοπικών μελετών, που αναφέρονταν σε ιστορικά στοιχεία σχετικά με την φροντίδα των έκθετων βρεφών από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα. Η μεθοδολογία περιέλαβε βιβλιογραφική αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων MEDLINE και CINAHL (1990-2008). Συμπεράσματα: Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η αναζήτηση των ιστορικών πηγών δημιουργεί ένα ψηφιδωτό που απεικονίζει τις πολλαπλές ανάγκες της Ελληνικής κοινωνίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εγκατάλειψης των βρεφών. Οι εκάστοτε επιλογές αντιμετώπισής του πολλές φορές αμφισβητήθηκαν. Αποτέλεσαν όμως σωτήριες λύσεις για τα έκθετα βρέφη και εξηγούνται μόνο μέσα από το πρίσμα του κοινωνικού υπόβαθρου της κάθε εποχής και των αναγκών που εξυπηρετούσαν κάθε φορά

Λέξεις κλειδιά: Έκθετα βρέφη, δημοτικό βρεφοκομείο, εγκατάλειψη βρεφών στην Ελλάδα

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, το ενδιαφέρον του Εθνικού Συστήματος Υγείας πολλών χωρών έχει στραφεί προς την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ), η οποία έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο και αποτελεί το βασικό πυλώνα για την προαγωγή της υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει τις ανάγκες υγείας των Ελλήνων πολιτών ως προς την παρεχόμενη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και την κάλυψη αυτών. Υλικό-Μέθοδος: Το πληθυσμό της μελέτης αποτέλεσαν 1206 πολίτες της Ελλάδας. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ειδικά διαμορφωμένο ανώνυμο ερωτηματολόγιο για τις ανάγκες της έρευνας. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με το στατιστικό πακέτο SPSS 15 και τη στατιστική δοκιμασία one way anova. Αποτελέσματα: Από τους 1206 πολίτες που μελετήθηκαν, το 45% ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία του δείγματος ήταν 65,43 έτη με τυπική απόκλιση ± 10.43. Ως προς τον τόπο διαμονής, το 29,2% ήταν κάτοικοι Αθηνών, το 11,9% Θεσσαλονίκης, το 42,2% κάτοικοι Κρήτης και το 13,2% άλλων πόλεων. Ως προς την επαγγελματική κατάσταση των ερωτηθέντων, το 32,3% ήταν εργαζόμενοι, το 50,5% συνταξιούχοι, το 13,3% ασχολούνταν με τα οικιακά, ενώ το 4% ήταν άνεργοι. Το 62,6% του πληθυσμού της μελέτης ανέφερε, ότι προτιμούσε την ηθική βοήθεια, ενώ το 37,4% την οικονομική. Το 24,8% του πληθυσμού της μελέτης δήλωσε την ανάγκη για διάθεση περισσότερου χρόνου από τους επαγγελματίες υγείας, το 64,7% δήλωσε, ότι επιθυμούσε να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες υγείας των δήμων της χώρας και το 80,1% θα αντιμετώπιζε θετικά τη βοήθεια από μια εθελοντική ομάδα στο σπίτι. Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων φάνηκε, ότι οι άνδρες και οι εργαζόμενοι αξιολογούσαν θετικά την ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας με στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με τις γυναίκες και τους συνταξιούχους, p=<0,001, αντίστοιχα. Συμπεράσματα: Οι παράγοντες που καθορίζουν τις ανάγκες των πολιτών είναι το φύλο και η οικογενειακή κατάσταση. Τα αποτελέσματα της μελέτης οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι οι πολίτες έχουν περισσότερη ανάγκη για κατανόηση και πληροφόρηση και ποιοτική παρεχόμενη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Λέξεις κλειδιά: Ανάγκες πολιτών, υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής γυναικών με καρκίνο μαστού, ορίζεται σαν η υποκειμενική αξιολόγηση της επίπτωσης του νοσήματος και της θεραπείας του σε σωματικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο λειτουργικότητας και ευεξίας. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της μεταβολής της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας της ζωής ασθενών με καρκίνο μαστού αρχικών σταδίων, ένα έτος μετά την διάγνωση και την αρχική θεραπευτική παρέμβαση. Υλικό και μέθοδος: Το υλικό της μελέτης αποτέλεσαν 181 ασθενείς ηλικίας 28-88 ετών, με καρκίνο μαστού ΙΙ σταδίου. Κριτήρια επιλογής στην έρευνα ήταν: 1) Γυναίκες με καρκίνο μαστού σταδίου ΙΙ, οι οποίες μετά την αρχική χειρουργική παρέμβαση θα χρειαζόταν να υποβληθούν σε επικουρική θεραπεία. 2) Να μην έχουν νοσηλευθεί άλλη φορά στο παρελθόν για το ίδιο νόσημα και να έχουν ικανοποιητική ικανότητα επικοινωνίας. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με το ερωτηματολόγιο QLQ C-30 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Έρευνα και την Θεραπεία του Καρκίνου (EORTC), σε συνδυασμό με την ειδική θεματική ενότητα για τον καρκίνο του μαστού (module Br23) και πραγματοποιήθηκε με συνέντευξη από τους ερευνητές σε δύο χρονικά σημεία: Την στιγμή της διάγνωσης και ένα χρόνο μετά. Επρόκειτο για ένα δείγμα ευκολίας. Αποτελέσματα: Συνολικά η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα της ζωής των ασθενών, εκτιμήθηκε χειρότερη, στο πρώτο έτος μετά τη διάγνωση και την αρχική θεραπευτική παρέμβαση. Επιπλέον αξιοσημείωτη ήταν η επιδείνωση των συμπτωμάτων (της κόπωσης, του πόνου, της ναυτίας, της δύσπνοιας, της αϋπνίας, της απώλειας όρεξης και της δυσκοιλιότητας). Επίσης, χειροτέρευση παρουσίασαν η εικόνα του σώματος των ασθενών και οι ανεπιθύμητες ενέργειες λόγω των επικουρικών θεραπειών. Συμπεράσματα: Ο καρκίνος του μαστού επηρεάζει αρνητικά τη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής των ασθενών αρχικών σταδίων. Μετά την ολοκλήρωση των επικουρικών θεραπειών σημαντικά προβλήματα όπως είναι η κόπωση, ο πόνος, η επιβαρυμένη εικόνα του σώματος, εμφανίζονται και ταλαιπωρούν τις ασθενείς. Η αλλαγμένη εικόνα του σώματος, προκαλεί stress και απαιτεί στήριξη στη γυναίκα ασθενή με καρκίνο του μαστού. Η σεξουαλική λειτουργικότητα επηρεάζεται αρνητικά εξ αιτίας της αλλαγμένης σωματικής εικόνας. Οι οικονομικές δυσκολίες αποτελούν μια πρόσθετη παράμετρο στην ήδη επιβαρυμένη κατάσταση.

Λέξεις κλειδιά: Καρκίνος μαστού αρχικών σταδίων, σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα της ζωής, επικουρικές θεραπείες

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι από τους συχνότερους καρκίνους παγκοσμίως. H πρόληψή του είναι δυνατή με το τεστ Παπανικολάου. Σκοπός: Σκοπός της παρούσης εργασίας ήταν η διερεύνηση των γνώσεων γυναικών – επαγγελματιών υγείας σχετικά με το τεστ Παπανικολάου, καθώς και η συχνότητα πραγματοποίησης του από αυτές. Υλικό και μέθοδος: Στην έρευνα έλαβαν μέρος 151 ενήλικες γυναίκες, επαγγελματίες υγείας, ηλικίας 18-65 ετών. Για τη συλλογή των στοιχείων, χρησιμοποιήθηκε κλειστού τύπου ερωτηματολόγιο με 66 ερωτήσεις. Η στατιστική επεξεργασία έγινε με το πρόγραμμα SPSS 13.0 έκδοση και η στατιστική ανάλυση έγινε με τις δοκιμασίες χ2 και Mann-Whitney–U. Αποτελέσματα: Το 60 % των γυναικών ήταν Ανώτερης / Ανώτατης Εκπαίδευσης και το 65% των γυναικών κατοικούσε σε επαρχιακή πόλη. Το μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα στο 46% των ατόμων του δείγματος κυμαίνονταν ανάμεσα στα 1000-2000 ευρώ. Το 60 % των γυναικών του δείγματος γνώριζαν ακριβώς γιατί γίνεται το τεστ , ενώ οι νεαρότερες γυναίκες, οι άγαμες και όσες κατοικούσαν σε μη αστικές περιοχές ήταν στατιστικά λιγότερο πιθανό( p≤0,01) να έχουν πραγματοποιήσει την εξέταση, έστω και μία φορά στη ζωή τους. Συμπέρασμα: Οι γυναίκες επαγγελματίες υγείας δε γνωρίζουν στο σύνολο τον ακριβή σκοπό του τεστ Παπανικολάου. Οι νεαρές, ανύπαντρες και όσες κατοικούν σε μη αστικές περιοχές αμελούν την πραγματοποίηση του τεστ.

Λέξεις κλειδιά: Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, τεστ Παπανικολάου, γνώσεις, επαγγελματίες υγείας